امروزه آنچه نمایانگر ضرورت و اهمیت مشاوره و رواندرمانی است، گسترش مسائل اجتماعی و پیچیدگیهای آن است. 

افراد عادی، نظریه را نقطه مقابل عمل، تجربه نگری یا قطعیت میدانند.

در محافل علمی، نظریه بصورت مجموعه ای از اطلاعات تعریف شده که برای توضیح داده ها در زمینه ای معین بکار میرود.

در مشاوره و رواندرمانی، نظریه، دیدگاه هماهنگ و با ثباتی درباره رفتار انسان، آسیب شناسی روانی و ساز و کارهای تغییر درمانی است.

شیوه های اصلاح رفتار در کاهش فراوانی رفتارهای منفی در افراد مبتلا به نقایص هوشی، موثر است.

موثرترین افرادی که در شکل گیری و گسترش دیدگاه شناختی و ایجاد روش درمانی مبتنی بر آن، نقش تعیین کننده ای داشتند، افرادی چون لایس، بک، بام و سلیگمن بوده اند.

شناخت درمانی در اواخر ده ه 50 میلادی در کشورهای غربی مطرح و در درمان مشکلاتی نظیر کنترل خشم و اختلالات اضطرابی و خلقی تا درمان اسکیزوفرنی بکار گرفته شد.

در برخی موارد نظیر اختلال هراس یا ترس از مکانهای باز و افسردگی عمده، بعنوان درمان اصلی مطرح است.