سيستم, VOR
از آن زماني كه انسان پا به عرصه گيتي نهاد و شروع به درنورديدن كره زمين نمود. به نوعي مجبور بود بداند كه هر لحظه چه موقعيت جغرافيايي دارد وهمچنين بداند كه ، به كدام سمت بايد برود، پس مسئله ناوبري يك مشكل اساسي براي بشر بوده كه دراعصار مختلف انواعي براي آن بوجودآمده، ولي تا امروز هر كدام از آنها مشكلات خاص خود را داشته است. انسانهاي اوليه وقتي كه مي خواستند به مقصدي مسافرت نمايند براي خود شاخص هايي طبيعي در نظر مي گرفتند و جاهايي كه اين شاخصهاي وجود نداشت، توده هايي ازسنگ روي هم جمع مي كردند و آن را به عنوان شاخص منظور مي نمودند.. اما اين شيوه ناوبري براي فاصله هاي كوتاه مفيد بود و علاوه بر اين هنگامي كه برف روي اين توده ها را مي پوشاند و يا باران بعضي از آنها را مي شست مسافران مقصد خود را گم مي كردند. هنگامي كه بشر شروع به پيمودن اقيانوسها نمود ديگر اين شيوه كاربر نداشت چون نه عوارض طبيعي وجود داشت ونه جايي كه به توان درآن سنگها را روي هم انباشت تنها چيزي كه مي شد روي آن حساب كرد ستاره ها بودند. فينقي ها اولين كساني بودند كه علم ناوبري را پايه گذاري كردند آنها در روز از خورشيد و در شب از ستاره قطبي پولاريس جهت هدايت كشتي ها در دريا استفاده مي كردند. همچنين با تعيين مسير حركت كشتي ها بوسيله علامت گذاري در كنار ساحل وردگيري ومشاهده آنها هدايت انجام مي گرفت اما بهر طريق اين روش ناوبري نيز خالي از اشكال نبود چرا كه فاصله ستاره ها تا زمين آنقدر زياد بود كه به هيچ وجه نمي شد مسافات پيموده شده را اندازه گرفت. از طرفي فقط در شب هاي صاف ومهتابي مي توانستند از ستاره قطبي و ساير ستارگان جهت تعيين مسير استفاده نمايند.
هر چند با داشتن بهترين وسايل اندازه گيري ستاره ها مي توانند بطور تقريبي بشر را در ناوبري راهنمايي كنند.باري به هر جهت با اين روش نمي شد حتي بندرگاهها را نيز پيدا كرد. در اينجا لازم است تعريفي از ناوبري داشته باشيم ناوبري علمي است كه كشتي ها ويا هواپيماها وساير وسايل متحرك را از يك نقطه مانند مبدا به نقطه ديگري مانند مقصد هدايت مي كند با پيدايش و گسترش علم الكترونيك انواع مختلف ناوبري راديويي بوجود آمد. هوانوردي در گذشته و در اوايل قرن بيستم ميلادي به علت عدم وجود سيستم هاي كمك ناوبري در روز با ديد مستقيم انجام مي گرفت وخلبانان راه عبوري خود را از روي نقطه نشان هاي مشخص در روي زمين از قبيل ريل هاي راه آهن جاده هاي زميني، درياچه ها و قلعه هاي مرتفع بدست مي آوردند. در دنياي امروز حمل و نقل هوايي با توجه به افزايش ترافيك هوايي بدون سيستم هاي كمك ناوبري امري محال و غيرممكن مي باشد. گاهي مشاهده مي شود پروازي به علت از كارافتادن يكي از سيستم هاي ناوبري باطل شده و انجام نگرفته است …!؟ همه شواهد بيانگر حياتي بودن سيستم هاي كمك ناوبري مي باشند امروزه شاهديم كه هواپيماهاي مدرن مسافتي طولاني طي ميكنند در اين راه احتياج به وسايل دقيقتري است كه دانشمندان را بر آن داشته تا با اختراع و بهره گيري از سيستم دقيق كامپيوتري تا حدود زيادي احتياجات هواپيماهاي امروزي را مرتفع سازند. سيستم هاي جديد وخودكار كار خلبان را تا اندازه اي سهل و آسان مي كند ولي هنوز علم ناوبري جهت خلبانان وصنعت هواپيمايي بسيار لازم وكار ساز است. خلبانان در هنگام شب و تاريكي و يا داخل ابر و بالاي ابر به پرواز خود ادامه مي دهند تا مسافرين خود را از شهري به شهر ديگر واز كشوري به كشور ديگر برسانند به جز تاريكي وسياهي خلبان چيز ديگري نمي بيند بنابراين بايد امكانات وسايل ودستگاههايي وجود داشته باشند تا پرواز هواپيماها از نقطه اي به نقطه ديگر امكانپذير گردد.لزوم داشتن يك نظارت كامل بر عملكرد سيستم هاي ناوبري، جهت رفع عيب هاي احتمالي، امري ضروري به نظر مي رسد. با پيشرفت علم در زمينه هاي الكترونيك ومخابرات بعضي از سيستم هاي تحت مراقبت وكنترل از راه دور و از طريق امواج مخابراتي در آمده اند كه به جهت سهولت در هدايت هواپيماها بكار گرفته مي شوند.
1-1-تعريف سيستم VOR و كاربردهاي آن
VOR مخفف كلمه Very High Frequency Omnidirectional Range بوده و فرستنده اي است راديويي كه بر روي زمين نصب شده و بطور اتوماتيك وپيوسته بوسيله ارسال سيگنالهايي در فضا سمت زاويه هواپيمايي را كه از اين استفاده مي كند بر حسب درجه نسبت به شمال مغناطيسي وموقعيت جغرافيايي ايستگاه زميني مشخص مي سازد.
گيرنده هواپيما بادريافت امواج فرستنده VOR وآشكارسازي وآناليز آن بوسيله انتقال اطلاعات بر روي صفحه نمايشگر مقابل خلبان وي را قادر مي سازد كه براي سهولت پرواز به سمت يك ايستگاه و يا دور شدن از آن بر روي زاويه اي كه نقشه مشخص مي كند پرواز نمايد. لذا اين سيستم مي تواند در خدمت ناوبري و سرويس هوانوردي قرار گيرد.
استفاده از اين سرويس مخصوصا در شرايط هواي نامطلوب بسيار حائز اهميت است وميتواند عامل مهم واساسي در جلوگيري از گمراهي هواپيما در فضا گردد و همچنين كمك نمايدتا هواپيما با رعايت فواصل لازم و مطمئن از موانع وارتفاعات در مسير صحيح قرار گرفته و به مقصد نزديك گردد.
بطور كلي از سيستم VOR در صنعت هواپيمايي جهت ناوبري در شرايط زير استفاده مي گردد.
1)تعيين مسير در شرايط هواي IMC و پرواز در شرايط IFR (پرواز كور):
در اين حالت مسير حركت هواپيما با توجه به موقعيت ارتفاعات تعيين ميگردد. خلبان در مسيري بين دو VOR پرواز كرده تا طي مسافتي از فرستنده اول استفاده كرد ودر فاصله بعدي زاويه را از فرستنده دوم مي گيرد يعني از VOR اول حالت FROM و از VOR دوم حالت TO خواهد داشت.
2)اجراي طرح تقرب:
خلبان با استفاده از VOR هواپيما را از مسير هوايي به سم فرودگاه هدايت مي كند. در حقيقت فرمول يا دستورالعمل حساب شده اي جهت كاستن ارتفاع با توجه به قابليت هواپيما
دانلود سيستم VOR