ابونصر محمدبن طراخان ملقب به فارابی بعد از ارسطو معلم اول، لقب معلم دوم را گرفته است.

 زیرا علاقه خاص به کتاب های ارسطو و نوشتن تعليقه هایی بر آنها داشت

 فارابی اوایل زندگی به قضاوت اشتغال داشت ولی در اعماق دل خویش علاقه شدیدی به شناخت و مطالعه فلسفه و حقایق ماورای طبیعت احساس می کرد

 پس از چهل سال که از عمرش سپری شده بود کار قضاوت را ترک کرد و به سوی بغداد رهسپار شد و نزد على ابن بشرمتی بن يوسف منطق را، و نزد علی۔ آبی بکر بن السراج نحو را آموخت. 

به شناخت بسیاری از واژه ها شهرت داشت و او فردی باهوش روشن و بالا همت بود و بر بسیاری از رشته های علمی عصر خویش مسلط بود.

 در بسیاری از شاخه های فلسفه ،منطق طبیعیات و الهیات ، ریاضیات ، طب ، کیمیا علوم اجتماعی ، هیئت ، علوم نظامی و موسیقی تبحر داشت و گفته می شود وی یک وسیله موسیقی شبیه سنتور یا خود سنتور را اختراع کرد و در موسیقی کتابی را تالیف نمود که از مهمترین کتابهای موسیقی مشرق زمین است 

ابوبکر محمدبن‌ زکریای رازی بزرگ‌ترین پزشک در اسلام است و اولین پزشکی است که از کیمیا برای درمان استفاده کرد. وی در شهرری و در جنوب تهران به دنیا آمد و همان‌جا بزرگ شد و آموزش دید وقتی سی سالش بود به بغداد سفر کرد و مدتی در آن‌جا اقامت گزید در دوران کودکی به علوم عقلی بسیار علاقه‌مند بود و همچنین به شعر و ادبیات پرداخت ابتدا به علم شیمی مشغول گردید و در این زمینه آثاری را تألیف کرد و در بزرگسالی به علم پزشکی پرداخت وی ابتدا عود می‌نواخت و سپس آن را کنار گذاشت و به فراگیری فلسفه روی آورد.

ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی منسوب به قبیله کنده از سرزمین های یمن است.

زمان تولدش دقیقاً معلوم نیست , اما نظر غالب این است که حدوداً سال ۱۸۵ هجری قمری متولد شده است پدرش اسحاق بن صباح در زمان مهدی و رشید امیر کوفه بود .کندی دوران کودکی خود را در کوفه سپری کرد و علوم را در آنجا فرا گرفت آن گاه به بغداد رفت و ادبیات وعلوم‌ فلسفی را در آنجا  آموخت و کتاب ها و رساله های بسیاری در این علوم تالیف نمود . از یاری کنندگان نهضت ترجمه کتب یونانی به زبان عربی بود.

وی نخستین عرب مسلمان است که علوم فلسفی را به خوبی می دانست به همین دلیل او را فیلسوف عرب می‌نامیدند.کندی به معتزله علاقه مند بود و به قصر خلافت دلبستگی خاصی داشت و در عصر مامون به عنوان پزشک و ستاره شناس خلیفه خدمت میکرد. اما در عصر متوکل که خلافت به مذهب اهل سنت گرایش یافت موقعیت خود را در قصر از دست داد و بقیه عمرش را در گوشه انزوا بسر برد و در اواخر سال ۲۵۲ هجری قمری از دنیا رفت.

 ابوعبدالله محمد بن عمر بن الحسين بن الحسن بن على التيمي البکری، ملقب به فخرالدین، معروف به ابن خطیب الرّی است. او مجدد دین امت اسلامی در ابتدای قرن ششم هجری و بزرگ ترین اندیشمند اسلامی بعد از امام غزالی است. 

فخرالدین، در علوم مختلف، تألیفاتی بسیار دارد. 

كتاب النفس و الروح و شرح قواهما در مقدمه کتاب می گوید: «این، کتابی در علم اخلاق است که نه به شیوه خطابی اقناعی، که به روش برهانی تنظیم شده است»

المطالب العالية من العلم الالهي. الجزء السابع: في الأرواح العالية و السافلة

الفراسة: دليلك الى معرفة أخلاق الناس و طبائعهم وكأنهم کتاب مفتوح

ابوالوليد محمد بن احمدبن محمدبن رشد، در سال ۵۲۰ه (۱۱۲۶ م) در قرطبه، در خانوادهای اصیل که به فقاهت و قضاوت شهرت داشت، دیده به جهان گشود. جد پدری او از فقهای بزرگ مالکیان و عهده دار منصب قاضي قاضیان، و پدرش نیز قاضی قرطبه بود. ابن رشد، علوم رایج عصر خویش، یعنی فقه، اصول، کلام، لغت، ادبیات، ریاضیات، پزشکی و فلسفه را فرا گرفت. وی، انسانی خوش فکر و باهوش بود، پس این علوم را به دقت آموخت، و فضل و وسعت علمی اش معروف گردید.

چون به بیست و هفت سالگی رسید، به مراکش رفت و در خدمت عبدالمؤمن، نخستین پادشاه موحدان قرار گرفت، و از وی برای تاسیس و تنظیم مدارس و موسسات علمی کمک خواست. 

ابن رشد، در این دوره، با آل زهر، که در پزشکی شهرت داشتند، آشنا شد و روابط صمیمانه ای با ابومروان بن زهر پیدا کرد.

هنگام تالیف کتاب معروفش در پزشکی به نام «بالكليات» که در امور کلی و از تالیفات مهم  در زمینه پزشکی است، از ابومروان بن زهر درخواست کرد که کتابی در امور جزئی بنگارد، تا از مجموع این دو کتاب، کتابی فراگیر و جامع در پزشکی پدید آید. 

(د۵۸۱ق‌/۱۱۸۵م‌)، طبیب ‌، فیلسوف ‌، شاعر، وزیر و فقیه‌ اندلسی‌ است.

تاریخ‌ و محل‌ تولد ابن طفیل به‌ درستی‌ روشن‌ نیست‌.

بعضی‌ نوشته‌اند که‌ احتمالاً بین‌ سالهای‌ ۴۹۵ تا ۵۰۵ ق‌/۱۱۰۲ تا ۱۱۱۱م‌ در برشانه از نواحی‌ المریه‌ یا در وادی‌ آش از نواحی‌ غرناطه‌ زاده‌ شده‌ است‌.

درباره محل‌ و چگونگی‌ تحصیلات‌ و استادان‌ وی‌ نیز اطلاع‌ دقیق‌ و استواری‌ دردست‌ نیست‌، جز اینکه‌ برخی‌ نوشته‌اند که‌ در غرناطه‌ دانش‌ آموخته‌ است‌. 

مراکشی‌ ادعا کرده‌ که‌ وی‌ نزد جماعتی‌ از محققان‌ فلاسفه‌ از جمله‌ ابن‌ باجه‌ (ه م‌) فلسفه ‌ فراگرفته‌ است‌، اما خود ابن‌ طفیل‌ در رساله حی‌ بن‌ یقظان‌ تصریح‌ کرده‌ که‌ هیچ‌گونه‌ ملاقاتی‌ با ابن‌ باجه‌ نداشته‌ است‌، گرچه‌ برخی‌ احتمال‌ داده‌اند که‌ شاید علت‌ انکار هرگونه‌ ملاقاتی‌ با ابن‌ باجه‌ از طرف‌ ابن‌ طفیل‌، شهرت‌ ابن‌ باجه‌ به‌ الحاد بوده‌ باشد. 

نخست‌ آنکه‌ ابن‌ طفیل‌ ضمن‌ اینکه‌ درباره فلاسفه سابق‌ سخن‌ گفته‌، ابن‌ باجه‌ را بر همه کسانی‌ که‌ در مغرب‌ و اندلس‌ به‌ حکمت‌ و فلسفه‌ اشتغال‌ داشته‌اند، برتر شمرده‌ است‌.

 دیگر آنکه‌ در داستان‌ حی‌ بن‌ یقظان‌ ریشه‌های‌ اندیشه ابن‌ باجه‌ قابل‌ مشاهده‌ است‌.

بنابراین‌ دلایل‌ رابطه استاد و شاگردی‌ این‌ دو اندیشمند را آسان‌تر می‌توان‌ پذیرفت‌.

ابو محمد علی ابن سعیدبن حزم ، که نام اصلی اش ابن فارس است ، در سال 383 ه، در قرطبه ، از سرزمین های اندلس ، دیده به جهان گشود.

در زمان اشتغالش به سیاست ، به سبب فتنه ای که در اندلس رخ داد ، رنج ها و سختی های بسیاری دید.

آن گاه ، خدمتگزاری به حاکمان را رها کرد و به فراگیری علوم ، منطق ، معارف دینی و فقه و حدیث روی آورد.

او حافظ و داننده فقه و حدیث ، استنباط کننده احکام از کتاب و سنت ، متخصص در بسیاری از علوم عمل کننده به علم ، فروتن و دارای بسیاری از فضایل بود.

ابو محمد جامع ترین و دانا ترین فرد نسبت به همه مردم اندلس در علوم اسلامی ، دارای وسعت علمی در ادبیات ، و بهره ای فراوان از بلاغت ، شعر ، سیره ها و اخبار بود.

ابو محمد ، حمل کننده علومی چون حدیث ، فقه ، جدل ، نسب شناسی و علوم ادبی ، همراه با شرکت در بسیاری از علوم قدیمی ، از قبیل منطق فلسفه و دارای کتاب های فراوان در بعضی از این علوم بود.

ابن حزم ، دانشمندان گذشته را بسیار مورد نقد قرار می داد!

از این رو ، فقیهان روزگار بر وی خشم گرفتند ، در ضدیت با وی همداستان شدند ، کارهایش را زشت شمردند و مردم را از نزدیک شدن به او و کسب علم و دانش از او بازداشتند.

پادشاهان او را تبعید و طرد کردند ، تا اینکه سرانجام به سرزمین لَبلَه ، در غرب اندلس رفت ، در همان جا درگذشت .

گفته شده که در مَنتَ لِیشَم ، از توابع لبله ، که ملک خودش بود از دنیا رفته است.

ابی حامد محمد بن محمد غزالی ، ملقب به امام محمد غزالی، یکی از بزرگترین  عارفان سده پنجم هجری است. 

غزالی در نوجوانی مشغول تحصیل در فقه اسلامی بود و پس از آن نزد الهی ‌دان اشعری و فقیه برجسته شافعی، امام‌الحرمین جوینی، به شاگردی پرداخت.

غزالی نزد ابوعلی فارمدی که از مریدان ابوسعید ابوالخیر، عبدالکریم قشیری و ابوالقاسم گورکانی بود نیز کسب دانش کرد

احیاء علوم الدین

الجوهر الفوالی من رسائل الامام الغزالی

تهافت الفلاسفه

معارج القدس فی مدارج معرفه النفس

مفاصدالفلاسفه

کیمیاء السعاده

معیارالعلم

چگونگی شکل گیري اخوان الصفا: اخوان الصفا جمعیتی مخفی بودند که به احتمال قوی در عراق و شاید در با صره به وجود آمدند.

 سپس شاخه ای از آنها در بغداد پدید آمد.

 دیری نپایید که شاخه های نیز در بسیاری از شهرها پیدا کردندما دقیقا نمی دانیم که اخوان الصفا چه زمانی به وجود آمدند اما آنها در قرن چهارم هجری مطرح شدند.

 و امکان دارد پیش از آن شکل گرفته باشند مورخان نام این افراد این جمعیت را ذکر نکرده اند جز پنج نفر، که عبارتند از :

زیدبن رفاعه، ابوسليمان محمد بن معشر بن نصر، ابوالحسن علي بن هارون الزنجاني، ابومحمد المهر جاني، والبوالحسن العوفي.

آنها اعتقاد داشتند که هرگاه فلسفه یونانی و شریعت عربی در کنار هم تنظیم شود کمال حاصل خواهد شد گفته میشود

 که آنان از فرقه اسماعیلیه بودند و اندیشه های خود را به صورت مخفی و از طریق رساله های خود در میان پیروان شان منتشر می کردند و چون نام خود را در این رساله ها ذکر نمی کردند.

 احمدبن محمدبن يعقوب، ملقب به مسکویه به وی ابوعلى خازن نیز گفته میشده زیرا کتابدار پادشاه عضدالدوله بن بویه بوده است. 

یکی از افراد نزدیک و قابل احترام پیش پادشاه بوده است. 

محل تولد:ری

 مسکویه عمر طولانی داشته است. 

محل وفات:اصفهان

وی معاصر با ابن سینا بوده است. 

به گفته مرجليوث:

مسکويه حدود سال 330 یا حتی قبل از آن متولد شده 

عبدالرحمان بدوی گفته: تقریبا سال 320 ه یا قبل از آن متولد شده 

مسکویه را مورد انتقاد قرار میدهد و میگوید

مسکویه به دلیل احتمام به کیمیا و اشتغال به خدمتگزاری پادشاه در کتابداری از تحصیل فلسفه نظری بازمانده و لذا در این زمینه ود. 

با این حال مسکویه فردی باهوش، خوش ذوق و برخوردار از خلوص کلام معرفی میکنه.