(د۵۸۱ق‌/۱۱۸۵م‌)، طبیب ‌، فیلسوف ‌، شاعر، وزیر و فقیه‌ اندلسی‌ است.

تاریخ‌ و محل‌ تولد ابن طفیل به‌ درستی‌ روشن‌ نیست‌.

بعضی‌ نوشته‌اند که‌ احتمالاً بین‌ سالهای‌ ۴۹۵ تا ۵۰۵ ق‌/۱۱۰۲ تا ۱۱۱۱م‌ در برشانه از نواحی‌ المریه‌ یا در وادی‌ آش از نواحی‌ غرناطه‌ زاده‌ شده‌ است‌.

درباره محل‌ و چگونگی‌ تحصیلات‌ و استادان‌ وی‌ نیز اطلاع‌ دقیق‌ و استواری‌ دردست‌ نیست‌، جز اینکه‌ برخی‌ نوشته‌اند که‌ در غرناطه‌ دانش‌ آموخته‌ است‌. 

مراکشی‌ ادعا کرده‌ که‌ وی‌ نزد جماعتی‌ از محققان‌ فلاسفه‌ از جمله‌ ابن‌ باجه‌ (ه م‌) فلسفه ‌ فراگرفته‌ است‌، اما خود ابن‌ طفیل‌ در رساله حی‌ بن‌ یقظان‌ تصریح‌ کرده‌ که‌ هیچ‌گونه‌ ملاقاتی‌ با ابن‌ باجه‌ نداشته‌ است‌، گرچه‌ برخی‌ احتمال‌ داده‌اند که‌ شاید علت‌ انکار هرگونه‌ ملاقاتی‌ با ابن‌ باجه‌ از طرف‌ ابن‌ طفیل‌، شهرت‌ ابن‌ باجه‌ به‌ الحاد بوده‌ باشد. 

نخست‌ آنکه‌ ابن‌ طفیل‌ ضمن‌ اینکه‌ درباره فلاسفه سابق‌ سخن‌ گفته‌، ابن‌ باجه‌ را بر همه کسانی‌ که‌ در مغرب‌ و اندلس‌ به‌ حکمت‌ و فلسفه‌ اشتغال‌ داشته‌اند، برتر شمرده‌ است‌.

 دیگر آنکه‌ در داستان‌ حی‌ بن‌ یقظان‌ ریشه‌های‌ اندیشه ابن‌ باجه‌ قابل‌ مشاهده‌ است‌.

بنابراین‌ دلایل‌ رابطه استاد و شاگردی‌ این‌ دو اندیشمند را آسان‌تر می‌توان‌ پذیرفت‌.

ابو محمد علی ابن سعیدبن حزم ، که نام اصلی اش ابن فارس است ، در سال 383 ه، در قرطبه ، از سرزمین های اندلس ، دیده به جهان گشود.

در زمان اشتغالش به سیاست ، به سبب فتنه ای که در اندلس رخ داد ، رنج ها و سختی های بسیاری دید.

آن گاه ، خدمتگزاری به حاکمان را رها کرد و به فراگیری علوم ، منطق ، معارف دینی و فقه و حدیث روی آورد.

او حافظ و داننده فقه و حدیث ، استنباط کننده احکام از کتاب و سنت ، متخصص در بسیاری از علوم عمل کننده به علم ، فروتن و دارای بسیاری از فضایل بود.

ابو محمد جامع ترین و دانا ترین فرد نسبت به همه مردم اندلس در علوم اسلامی ، دارای وسعت علمی در ادبیات ، و بهره ای فراوان از بلاغت ، شعر ، سیره ها و اخبار بود.

ابو محمد ، حمل کننده علومی چون حدیث ، فقه ، جدل ، نسب شناسی و علوم ادبی ، همراه با شرکت در بسیاری از علوم قدیمی ، از قبیل منطق فلسفه و دارای کتاب های فراوان در بعضی از این علوم بود.

ابن حزم ، دانشمندان گذشته را بسیار مورد نقد قرار می داد!

از این رو ، فقیهان روزگار بر وی خشم گرفتند ، در ضدیت با وی همداستان شدند ، کارهایش را زشت شمردند و مردم را از نزدیک شدن به او و کسب علم و دانش از او بازداشتند.

پادشاهان او را تبعید و طرد کردند ، تا اینکه سرانجام به سرزمین لَبلَه ، در غرب اندلس رفت ، در همان جا درگذشت .

گفته شده که در مَنتَ لِیشَم ، از توابع لبله ، که ملک خودش بود از دنیا رفته است.