تحقیق, اصول, و, روشهای, تربیت, در, اسلام

اصول و روشهای تربیت در اسلام

فصل اول – تعریف و حدود تربیت در اسلام
فصل دوم – مشخصات تربیت اسلامی
فصل سوم – اهداف تربیت اسلامی
فصل چهارم – اصول تربیت در اسلام
فصل پنجم – روشهای تربیت در اسلام
– موعظه , تصیحت و امر به معروف
– انذار , تهی از منکر و مبارزه با انحرافات
– برقراری ثواب و عقاب برای اعمال
– ایجاد محیط مساعد تربیتی
– بیان قصص انبیا و سرگذشت ملل
– ذکر امثال و تشبیه معقول به محسوس
– دعا و نیایش
– توبه و بازگشت
– برقراری یک نظام اسلامی برای اجرا و تداوم تربیت
دین و روشهای تربیتی

پیش درآمد
بسم الله الرحمن الرحیم
بحث از دین و تربیت همیشه مورد توجه اندیشمندان تربیتی بوده و بشر همواره به دنبال آرمان خواهی و كمال طلبی خود در شیوه های تربیتی به دین و ارزش های الهی علاقه وافری نشان مي داده است. هر چند پس از رنسانس و گسترش علم گرایی و غرور ناشی از آن و طرح «تقابل علم و دین» و جا افتادن این تفكر به لحاظ ضعف های موجود در دین مسیحیت و مبلغان و عالمان آن و به حاشیه رانده شدن دین تربیت دینی نیز مورد غفلت قرار گرفت.
اما پس از مواجهه ی انسان با تبعات این غفلت زدگی و گرفتاری او با تبعات جامعه صنعتی و زندگی مادی و بروز مشكلات متعدد فردی و اجتماعی ضرورت نگاهی دوباره به تربیت دینی احساس شد؛ كه در این میان نظرات مختلفی به چشم مي خورد.
1. عدّه ای با طرح عدم دخالت دین در تربیت انسان و ناكارآمدی آموزه های دینی كه ناشی از نگاه منفی به دین و عدم شناخت دقیق از مكتب تربیتی آن است. این بحث را همچنان رویكردی به مباحث قدیمی و مربوط به زمان نابالغی علم، تلقی مي كنند.
آنان تربیت را تنها بر مدار عقل و شناخت انسان از خودش استوار مي سازند، و قائل اند كه تنها علم، قابلیت شناسایی دقیق از آدمی را دارد؛ در این دیدگاه رابطه ای میان دین و تربیت وجود ندارد.
2. با ابطال نظریه علم گرایی مطلق، گرایشی به مباحث دینی و معنوی بروز كرد، اما در این رهیافت نیز بسیاری از ندیشمندان غربی رویكرد انسان را به دین غیر وحیانی و انسان محور كافی دانسته و راه های تربیتی برگرفته از آن را نیز برای هدایت انسان در مسیر پر پیچ و خم زندگی كافی مي دانند. در این نگاه، ملاك انسان، و نیازهای او و رفع آنها است. و در موارد نیاز به دین رجوع مي كند و با خرد خود از آن بهره مي جوید، اما هرگز خود را در اختیار دین قرار نمي دهد و نمي گذارد دین با راه های تربیتی خود برای او تصمیم گیری كند.
3. با توجه به ناكارآمدی دین (انسان محور) در همه ی شؤون و عرصه های زندگی و همه جانبه نیازهای مادی و معنوی او، ضرورت رویكرد به (دین وحیانی) احساس مي شود. در این نگاه به دین، كه دارای رویكردی زندگي مدار نیز مي باشد، دین در زوایای مختلف زندگی، نقش آفرینی مي كند و در متن زندگی حضور جدی و پررنگی دارد و پاسخگوی همه ی نیازهای اوست. در این نگاه به دین بحث از «دین و روش های تربیتی» ضرورت مي یابد زیرا:
بر این باوریم كه خالق یكتا كه به وجود آورنده و «ربّ» اوست بهتر از هر كسی انسان را مي شناسد و بر نقاط ضعف و قوت او آگاه است و كامل ترین راه را دانسته و بهترین مقصد نهایی را برای او رقم زده است.
پیامبران و امامان ـ علیهم السّلام ـ نیز كه انسان كامل و تربیت یافته همین مكتب بوده و بهترین مربیان هستند، آمده اند تا تربیت و هدایت انسان را عهده دار شده و راه درست را به او آموزش دهند، تا انسان پروردگار متعال را مالك و رب خویش قرار دهد و طرح تدبیر او را در زندگی به كار بندد و سرانجام به سعادت حقیقی رهنمون شده و به كمال واصل گردند.
بر این اساس در معارف اسلامی و سیره و سنت برجای مانده از پیشوایان دینی بهترین مبانی و روش های تربیتی یافت مي شود.
پس روشن است كه همه ی اجزای یك نظام تربیتی ـ حركت او به سوی مقصد، چگونگی و شیوه های روش های آن به گونه ای ناظر به انسان است، لذا در تبیین تربیت دینی باید ملاحظه كرد كه اسلام چه تعریفی از انسان ارائه مي دهد و او را دارای چه استعدادی مي داند و برای او چه اهدافی را معین مي نماید.
با تبیین موارد فوق و شناخت صحیح از رابطه انسان با خالق و رب خود بیشتر به رابطه (دین و تربیت) پی مي بریم. با توجه به مبانی موجود در متن دین و ارزش های بیان شده در آن و ویژگي های مبتنی بر ارزش ها باید به بررسی روش ها پرداخت، روش هایی كه مبتنی بر ارزش های ارائه شده و فراخور استعداد و توانمندی آدمی و مطابق با واقعیت های موجود است نه مبتنی بر نظریه پردازي‌های آرمانی و تجربی كه جای بسی آزمون و خطا دارد.
مجموعه منابع اسلامی و كتب اخلاقی سرشار از مباحث تربیتی بوده و از شیوه ها و روش های متعددی در تربیت و پرورش انسان سخن به میان آورده است، كه امروزه نیازمند روزآمد كردن و تحقیق جدیدی است تا خانواده ها و مربیان امور تربیتی و فرهنگی جامعه در این زمان كه عصر ارتباطات و تهاجم فرهنگی است آنها را به كار بسته و در تربیت نوجوانان و جوانان از آنها بهره جویند و بتوانند با به كارگیری روش های درست، دین را در نهاد نسل فردا

دانلود تحقیق اصول و روشهای تربیت در اسلام

دریــــافت فایـــل

تحقیق, مقام, والاي, زن

مقام والاي زن

فلسفه حجاب
زنان در اكثر دورانهاي تاريخ مورد كم لطفي و بي مهري قرار گرفته اند و نتوانسته اند به جايگاه اصلي خودشان دست پيدا كنند در اين راستا يكي از مهمترين مسائلي كه در مورد زنان مطرح مي باشد. مسئله حجاب زنان است و در پي آن نحوه ارتباط زن با اجتماع كه در اين مقاله به نحو اجمال اين مسئله بررسي شده است.
اعتقاد نداشتن به حجاب عوامل متعددي مي توان داشته باشد كه برخي از موارد به صورت تيتروار بيان مي شود:
هجوم فرهنگ غرب – اعتقاد به آزادي غلط – اعتقاد به دست و پاگير بودن حجاب براي كار – پيروي از هوسهاي نفساني – دگرگوني ارزشها و اعتقاد غلط به اينكه شخصيت زن در اين است كه زيبائيهايش آشكار باشد – الگوهاي دروغين – تقليد كور كورانه به خاطر جهل و عدم اعتماد به نفس و اختلال فكري – نداشتن اراده و سستي و سهل انگاري.
حال در اين مقاله سعي شده است با ديدي منطقي و عقلي و با استفاده از نظر قرآن و ائمه (ع) و انديشمندان داخلي و خارجي اين مسئله بررسي شود. و در پي آن هر كس مي تواند منصفانه و از روي عقل خود اين امر را تجربه كند، و السلام علي بن اتبع الهدي.

1- حجاب باعث پيشرفت زن و اجتماع است:
به قول شهيد مطهري اگر پسر و دختري در محيط جداگانه تحصيل كنند و يا اگر در محيطي كه درس مي خوانند دختران بدن خود را بپوشانند و هيچگونه آرايشي نداشته باشند بهتر درس مي خوانند، فكر مي كنند و به سخن استاد گوش مي دهند. يا وقتي كه كنار هر پسري يك دختر آرايش كرده با دامن كوتاه تا يك وجب بالاي زانو نشسته باشد؟ آيا اگرمردي در خيابان و بازار و اداره و… با قيافه هاي محرك و مهيج زنان آرايش كرده دائماً مواجه باشند بهتر سرگرم كار و فعاليت مي شود و يا در محيطي كه با چنين مناظري روبرو نشود. «مطهري مساله حجاب ص 78».
پس مشخص است كه حجاب سبب پيشرفت زن است نه بي حجابي و بي بند و باري كه باعث مي شود انرژي زن تحليل رود به چند مثال ديگر توجه كنيم.
همانگونه كه يك لوله گاز را بايد متوجه بود كه محكم باشد و نشتي نداشته باشد وگرنه نمي شود از آن بهره برداري كرد و منجر به انفجار نيز خواهد شد بهره برداري از نيروي زن هم وابسته به حفاظ محكم حجاب است در غير اينصورت نيمي از جامعه را بخود مشغول مي دارد و انرژي زن صرف تجمل و آرايش و… مي شود در حالي كه حجاب مانند يك سد است كه نيروي آب را مهار مي كند. حجاب نيز نيروي زن را ذخيره مي كند و از هرز رفتن آن در مسيرهاي نا مطلوب جلوگيري كرده. امكان استفاده از تمام انرژي را فراهم مي آورد.

2- خطرات جدي براي زنان:
زن وقتي كه پوشش خوبي داشته باشد از معرض ديد مردان ناپاك محافظت مي شود وگرنه در معرض خطرات بسيار برزگي قرار مي گيرد چون گل زيبا را اگر حصاري نداشته باشد مي چينند و پرپر مي كنند و اگر فرصتي دست دهد گوهر زيباي زن را به غارت مي برند.
غنچه به باغ ايمن است تا بود اندرحجاب
آفت جان و دل است چهره عيان داشتن

همانند مرواريدي كه چون بسيار قيمتي است خدا آن را در درون يك صدف محكم قرار داده زن نيز كه مخلوق خداست و خود او بهتر صلاحش را مي داند فرموده كه خود را محاقظت كن.

دانلود تحقیق مقام والاي زن

دریــــافت فایـــل

تحقیق, اخلاق, کاربردی, و, حسنه

اخلاق کاربردی و حسنه

مقدمه و تاريخچه
بى‏شك يكى از غنى‏ترين و پرمايه‏ترين مباحث و مصاديق علمى و فرهنگى در تاريخ و فلسفه تعليم و تربيت، تإليفات و آثار اخلاقى و تربيتى بزرگان انديشه و علم كشورمان است كه از منابع فلسفى و حتى ادبى نشإت گرفته‏اند.
اين آثار و نوشته ها در فرازهايى خاص از تاريخ اجتماعى و سياسى كشور همواره تلاش داشته‏اند تا تعادلى در روح و حركت پرفراز و نشيب جامعه و افراد آن فراهم سازند، تا بتوانند مانع و سدى در برابر نابسامانى‏ها و تشتت حاكم بر نفس افراد و ارزش‏هاى جامعه باشند.
به همين منظور كتب اخلاقى از بالاترين سهم و حساس‏ترين وظيفه، در اين زمينه برخوردار بوده‏اند. اين معنا در آثار ادبى اين مرز و بوم نيز به وفور ديده مى‏شود. ادبا در قالب نثر و نظم آثارى مثل گلستان، بوستان، مثنوى، ديوان حافظ و… به رشته تحرير در آورده‏اند كه بر همه آن‏ها يك سياق فلسفى و اخلاقى حاكم مى‏باشد، و به نوعى نمايان گر ديدگاه‏ها و راه بردهاى اخلاقى و تربيتى، تاريخى و فلسفه اجتماعى زمان خود نيز مى‏باشند.
كتاب ارزشمند معراج السعاده از جمله آثار و منابع اخلاقى تربيتى و هم چنين ادبى و فلسفى است كه تحت تإثير اين طيف تاريخى و فلسفه اجتماعى و سياسى و فراز و نشيب‏هاى حاكم بر آن، توسط عالم ربانى «ملا احمد نراقى» در اوايل قرن سيزدهم هجرى به رشته تحرير درآمده است در اين كتاب تلاش براى تعادل روح و فرهنگ خسته جامعه و نفس متزلزل انسان آن روز به چشم مى‏خورد.
معراج السعاده يكى از آثار علامه «ملا احمد نراقى» مى‏باشد به تعبيرى در جهت تكميل كتاب «جامع السعادات» تإليف علامه «ملا مهدى نراقى» پدر بزرگوار ملا احمد، نگارش يافته است. [1] بعضى محققان آن را ترجمه كتاب جامع السعادات نيز مى‏دانند. [2]

محتواى معراج‏السعاده
كتاب معراج‏السعاده از نظر محتوا و مطالب به پنج باب تقسيم مى‏شود كه هر باب داراى فصول، مقام، صفات و مقاصدى به شرح زير است:
باب اول: در بيان مقدمات نافعه و مشتمل بر ده فصل است؛
باب دوم: در سبب بدى اخلاق و بيان قواى نفس و در آن هشت فصل است؛
باب سوم: در بيان محافظت اخلاق حسنه از انحراف و معالجات كليه اخلاق رذيله و در آن سه فصل است؛
باب چهارم: در تفصيل اخلاق حسنه و ذميمه و فوايد و مفاسد آن‏ها و كيفيت كسب اخلاق حسنه و معالجه اخلاق رذيله و اين باب مشتمل است بر پنج مقام، كه،
مقام اول: در چهار فصل؛
مقام دوم: در دو مطلب و هر مطلب در فصولى و صفات متعدد؛
مقام سوم: نيز مشتمل بر بيست و يك صفت و فصول مربوط به آن‏هاست؛
مقام چهارم: در دو مطلب و نه صفت و فصول مربوط و در مقام پنجم سى و سه صفت و براى هر يك فصول متعددى مى‏باشد؛
باب پنجم: نيز در بيان مراتب اطاعت و عبادت و كيفيت و آداب و شرايط آن و در آن هفت مقصد است، كه بعضى از مقاصد به فصولى تقسيم شده است.

چاپ‏هاى معراج السعاده
از زمان نگارش معراج‏السعاده تا كنون، اين كتاب چندين نوبت چاپ شده و در دسترس طالبان معرفت و اخلاق قرار گرفته است.
آن طور كه مشخص است نسخ اوليه به صورت دست نويس و چاپ سنگى و بدون رعايت فهرست و شناسنامه كتاب در اختيار جويندگان معرفت بوده است. در زير به نسخه‏هايى كه در اختيار قرار گرفته است اشاره مى‏شود:
يكى از نوبت‏هاى نشر كتاب در سال 1388 هجرى قمرى در تهران و توسط انتشارات اسلاميه در 299 صفحه و به صورت چاپ سنگى انتشار يافته است. از جمله چاپ‏هاى ديگر، چاپ در سال 1332 هجرى شمسى توسط انتشارات محمد على علمى مى‏باشد كه به صورت افست و به خط نستعليق و در 594 صفحه منتشر شده است.
موسسه انتشارات رشيدى معراج‏السعاده را در دو نوبت چاپ كرده است كه يكى از نوبت‏ها، بدون ذكر تاريخ انتشار و در نوبت دوم، سال 1361 تحت عنوان چاپ دوم به طبع رسانده است.
در تاريخ 1351 هجرى شمسى، كتاب معراج‏السعاده توسط موسسه مطبوعاتى على اكبر علمى در 462 صفحه به چاپ رسيده است كه نسبتا از شناسنامه كتاب، فهرست مطالب، مقابله و تصحيح و يادداشت و كيفيت چاپ نسبتا مطلوبى برخوردار مى‏باشد.
لازم به ذكر است كه اكثر چاپ‏هاى اشاره شده از مطلوبيت نشر سال 1351 برخوردار نبوده‏اند. به نظر مى‏رسد اين اثر، اخيرا توسط انتشارات جاويدان با آخرين اصلاحات و كيفيت مطلوب ترى تجديد چاپ گرديده است.

جايگاه تاريخى و فلسفى كتاب
انسان در طول تاريخ همواره دو ديدگاه شناختى و فلسفى را در نظر داشته است و به دو نيرو و صفت خير و شر و يا نيكى و بدى اعتقاد داشته است. كنترل و هدايت و يا تشديد و سركوب اين دو نيرو در مباحث و آثار اخلاقى به وسيله صفت اعتدال و يا ميانه روى، از زمان ارسطو، به بعد مورد توجه قرار گرفته است. در واقع صفت اعتدال و ميانه روى، در برنامه اخلاق و سير و سلوك تربيتى تمامى مكاتب اخلاقى و فلسفى به نوعى پذيرفته شده است، بويژه پس از ارسطو كه اولين بار به صورت كاربردى استفاده شده است، هم چنين در فلسفه اسلامى نيز جايگاه ويژه‏اى دارد.
صاحب معراج السعاده نيز در شروع مبحث خود و در خصوص حقيقت آدمى و لزوم شناخت اين حقيقت، كه در نفس انسان متبلور است، به اين صفت (اعتدال) هم در ماهيت و هم در عمل توجه خاص دارد، و به نوعى آن را با فلسفه شناختى و عملكرد اخلاق اسلامى مرتبط مى‏سازد.
مولف، در اين اثر ماهيت و ذات انسان را غير جسمانى و در قالب نفس مجرد مى‏داند و در عين حال آن را تلفيقى از جنبه‏هاى مثبت و منفى، در زمينه افعال خوب و بد يا خير و شر نيز ترسيم مى‏نمايد.
اگر به زمان نگارش كتاب توجه كنيم، مى بينيم كه اين طرز تلقى از مباحث نظرى و عملى در اخلاق، بى تإثير از اوضاع تاريخى، اجتماعى، سياسى و شرايط تفكر فلسفى آن روزگار نبوده است.
استاد «محمد رضا مظفر» در مقدمه‏اى بر كتاب «جامع السعادات» در تشريح اوضاع سياسى، فلسفى و اجتماعى زمان مولف كتاب كه مقارن زمان ملا احمد نيز مى‏باشد، چنين مى‏نويسد:
در اين زمان، دو حادثه غريب و فوق‏العاده در قلمرو سلوك دينى رخ نمود،
نخست: جنبش صوفيه كه به زياده رويها و غلو و مبالغه فرقه كشفيه انجاميد و،
دوم: حركت فرقه اخباريه. اين دومى (فرقه اخباريه) در اين قرن، سلطه و سيطره‏اى نيرومند بر جريان مطالعه و تفكر و درس و بحث پيدا كرد و صريحا همگان را به توجه به خود فرا مى‏خواند، تا آن جا كه طلاب علوم دينى در شهر كربلا كه آن روز بزرگ‏ترين مركز علمى در ميان شهرهاى شيعه نشين بود در اين باره افراط و غلو به خصوصى نشان مى‏دادند و تإليفات دانشمندان علم اصول را جز با دستمال برنمى‏داشتند، از ترس اين كه مبادا دستشان با لمس كردن حتى جلد خشك آن‏ها نجس شود.
در حقيقت در اين قرن روحيه علمى بسيار به سستى و فتور گراييد… اين سستى و كساد بازار علم و سركشى حركت

دانلود تحقیق اخلاق کاربردی و حسنه

دریــــافت فایـــل

تحقیق, اخلاق, در, نهج, البلاغه

اخلاق در نهج البلاغه
آيت الله مشكينى‏ سپاس خداى عظيم را كه به ما وجود، عنايت كرد و نعمت عقل و خرد، مرحمت فرمود. سپاس او را كه به ما نعمت ايمان داد. و درود ما به روان انبياء بزرگ الهى، رابطين بين الله و مخلوق. و درود به روان پاك شهداى تاريخ، از اولين شهيد تا شهداى امروز و اين ساعت. درود به رهبر كبير انقلاب و درود بر ملت شريف ايران. سخن گفتن در اطراف كتابى مانند نهج البلاغه انسانى عظيم، همانند امير المؤمنين على (ع)، خاصه براى فردى مثل بنده، كار مشكلى است. لكن براى اين كه فتخار حضور در جلسه منتسب به آن مولا را داشته باشم، حاضر شدم. موضوع صحبت ما «اخلاق در نهج البلاغه» است. اين جمله بدين معناست كه بگوييم اين كتاب شريف يا صاحب اين كتاب راجع به «اخلاق» و «علم اخلاق» چه نظرى دارد، و آيا در اين كتاب، راجع به «اخلاق» صحبتى شده است يا نه، و اين كتاب توجه به علم «اخلاق» دارد يا نه و اگر اين كتاب ناظر به «اخلاق» است، در چه حدودى راجع به اين علم يا اين موضوع سخن گفته است. تشخيص اين معنا كه اين كتاب، در باره «اخلاق» چه گفته، ابتداء توقف دارد به اين كه معناى اخلاق را به نحو اجمال تصور كنيم، و از اين تصور، تصديق اين معنا كه اين كتاب در باره «اخلاق» چه نظر دارد، روشن مى‏شود. اخلاق، جمع «خلق» است. روان انسان، حالات و ملكاتى دارد و اخلاق‏عبارت از «ملكات روان» است. تشخيص اخلاق، توقف دارد به اين كه سه موضوع را انسان تصور كند: «روان»، «اخلاق» و «غرض». «روان» انسان، عبارت است از روح انسانى. ابتدا بايد به نحو اجمال، سخنى از روان گفته شود و سپس از مفهوم اخلاق كه عارض بر «روان» است و آن گاه در اين كه اين عوارض بر اين موضوع چه نتايجى دارد. اين سه جمله را اگر بتوانم عرضه بدارم، توجه كتاب نهج البلاغه به اخلاق، روشن خواهد شد. انسان، داراى روانى است. من و شما داراى جوهره‏اى هستيم غير از جسم، به نام «روان» كه در كتاب الهى و در اخبارى كه به دست ما رسيده، در باب آن، سخن گفته شده است. گاهى از اين جوهره، تعبير به «روح» شده، تعبير به «نفس» شده، تعبير به «قلب» شده، تعبير به «صدر» شده و تعبير به «عقل» شده است. يعنى «روان» شما و روح شما پنج تا اسم دارد. اين «روان» شما را گاهى «روح» مى‏گويند، به اين تناسب كه بدن شما را او زنده نگه داشته و او سبب حيات بدن شماست. پس او «روح» است: «لانّ الرّوح ما به الحياة الشّيى». روان شما يك نام ديگرش «نفس» است. شما همان «روان» ايد. حقيقت شما عبارت از «روان» شماست. شما آن «روان» تان هستيد و آن «روان» شماييد. نفس عبارت از حقيقت شي‏ء است. حقيقت شما همان «روان» شما است. و وقتى كه آن حقيقت پيدا شد، شما پيدا شده‏ايد و تا آن حقيقت باقى است، شما باقى خواهيد بود. فلذا روان شما گر چه ازلى نيست ولى ابدى هست، ازلى نيست، يعنى از اوّل آن وقتى

دانلود تحقیق اخلاق در نهج البلاغه

دریــــافت فایـــل

تحقیق, اخلاق, جنسی, از, دیدگاه, آیت, الله, مطهری

مقدمه :
«و من آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها وجعل‏»
يكی از نشانه‏های او اين‏ است كه خود شما برای شما همسر آفريد تا با او آرام گيريد و ميان شما مهر و محبت قرار داد .
اخلاق جنسی
اخلاق جنسی قسمتی از اخلاق به معنی عام است . شامل آن عده از عادات و
ملكات و روشهای بشری است كه با غريزه جنسی بستگی دارد .
حياء زن از مرد ، غيرت ناموسی مرد ، عفاف و وفاداری زن نسبت به شوهر ، ستر عورت ، ستر بدن زن از غير محارم ، منع زنا ، منع‏ تمتع نظری و لمسی از غير همسر قانونی ، منع ازدواج با محارم ، منع نزديكی‏ با زن در ايام عادت ، منع نشر صور قبيحه ، تقدس يا پليدی تجرد جزء اخلاق‏ و عادات جنسی بشمار می‏روند .
اخلاق جنسی به حكم قوت و قدرت فوق العاده غريزه كه اين قسمت از اخلاق‏ بشری وابسته به آن است ، همواره مهمترين بخشهای اخلاق به شمار می‏رفته‏ است . ويل دورانت می‏گويد : ‘ سر و سامان بخشيدن به روابط جنسی هميشه‏ مهمترين وظيفه اخلاقی به شمار می‏رفته است ، زيرا غريزه توليد مثل ، نه‏ تنها در حين ازدواج بلكه قبل و بعد آن

دانلود تحقیق اخلاق جنسی از دیدگاه آیت الله مطهری

دریــــافت فایـــل

تحقیق, اخلاق, اسلامی

بسم الله الر حمن الر حیم

اخلاق اسلامی

بخش اول: مبانی اخلاق

فصل اول – کلیات
1- مفهوم لغوی واژه اخلاق:
اخلاق جمع کلمه خُلق به معنی سرشت باطنی انسان است و در مقابل آن خَلق به معنی شکل و صورت ظاهری انسان است.

2- تفاوت صفات نفسانی انسان:
صفات نفسانی انسان یا ثابت و راسخ است که به آن ملکه گفته می شود و یا زودگذر و موقتی است که به آن حال گفته می شود. اخلاق همان صفات ثابت و راسخ در نفس انسان است.

3- عوامل مؤثر در اخلاق:
دو عامل مهمن که خُلق و خوی انسان را می سازد٬عبارتند از:
الف) طبیعت یا وراثت و ذات
ب) تمرین و تکرار که در نتیجه یادگیری و آموزش به دست می آید.

4- تعریف علم اخلاق:
علمی که صفات خوب و بد را معرفی می کند و شیوه تحصیل آنها را آموزش می دهد و از اعمال و رفتار متناسب با آن صفات بحث می کند.

5- موضوع علم اخلاق:
هر علمی درباره چیزی بحث می کند. مثلاً علم پزشکی درباره بدن انسان و روان شناسی درباره رفتار انسان وعلم حساب در موضوع عدد بحث می کند. موضوع علم اخلاق که از آن بحث می شود٬عبارتست از نفس و جان انسان.

6- هدف نهایی علم اخلاق:
هدف علم اخلاق اسلامی این است که انسان را به اندازه استعداد خود٬مظهر اسماء و صفات خداوند قرار می دهند٬ یعنی در روح انسان صفات الهی ظاهر می شود و در این مسیر انسان کامل کسی است که رو به رو محل ظهور همه اسماء و صفات خداوند قرار گیرد.

فلسفه اخلاق:
تحلیل و بررسی عقلانی مسائل بنیادی اخلاق را فلسفه اخلاق گوییم٬ مانند اینکه ملاک خوب و بد چیست و آیا اینکه اخلاق نسبی است یا مطلق؟

تربیت اخلاقی:
راه کارهای عملی برای رسیدن به فضائل اخلاقی را تربیت اخلاقی می گوییم.

رابطه علم اخلاق با فقه:
علم فقه علمی است که وظایف انسان را در مقابل خداوند بیان می کند. مسائل فقهی دو جنبه دارند:
الف) جنبه اخروی و ثواب و کیفر
ب) جنبه دنیوی و صحیح یا باطل بودن عمل

رابطه علم اخلاق با فقه در جنبه اخروی و ثواب و کیفر اعمال است.

رابطه علم اخلاق و حقوق:
علم حقوق قوانین کلی است که برای اجرای عدالت وضع شده است. رابطه علم اخلاق با حقوق دو طرفه است. به معنا که اگر در جامعه عدالت ایجاد شود٬ زمینه مناسبی برای پرورش فضائل اخلاقی ایجاد می شود و اگر فضائل اخلاقی در جامعه ایجاد شود٬ از جرم و جنایت کاسته می شود.

رابطه علم اخلاق و عرفان عملی:
عرفان دو جنبه دارد٬ عرفان نظری و عرفان عملی.
عرفان نظری مسائل عقلانی است که در موضوع خداشناسی و انسان شناسی به روش فلسفی بیان شده است.
عرفان عملی راه رسیدن انسان را به مقامات معنوی بیان می کند و اخلاق عرفانی را تشکیل می دهد.

علم اخلاق و رابطه آن با علوم تربیتی:
علوم تربیتی برای پرورش استعدادهای انسلن در زمینه های مختلف از جمله: علمی٬ اخلاقی و حرفه ای تعریف شده است ولی علم اخلاق برای پرورش فضیلت های اخلاقی کاربرد دارد.
از تفاوت های دیگر علم اخلاق با علوم تربیتی می توان به نقش انگیزه و نیّت در اخلاق اشاره کرد.

دانلود تحقیق اخلاق اسلامی

دریــــافت فایـــل

تحقیق, در, مورد, تقوا, از, روایات, مختلف, و, قرآن

تقوا
محقق طوسى، راه ديگر مانع‏زدايى از سير و سلوك را «تقوا» و تقوا را داراى سه ضلع و ركن معرفى كرده است: ترس از خدا و تحاشى از كار زشت و قصد قربت در آن ترس و اين تحاشى. در باره تقوا آمده است:
«بلى من أوفى بعهده و اتقى فإن الله يحب المتقين» (1)
متقين، محبوب خدا هستند. البته همان طور كه تقوا مراتبى دارد محبوبيت الهى هم درجاتى دارد. مهم، آن است كه انسان در تقوا سه ركن آن را رعايت كند:
ركن اول اين كه از خدا بترسد و اين خوف، خوف ساده باشد و بر اساس ترس از خدا تحاشى داشته باشد.
ركن دوم «تحاشى» از گناه است، بدين معنا كه اگر گناه در وسط باشد، انسان خود را به حاشيه بكشد تا به آن آلوده نشود؛ مثل اين كه، گفته مى‏شود: «از گناه اجتناب كنيد» ؛ يعنى، شما دريك جانب قرار گيريد و گناه در جانب ديگر قرار گيرد؛ يعنى، سعى كنيد با پروا از متن كه گناه است به حاشيه صفا و نجات قدم برداريد.
ركن سوم اين است كه چه در آن ترس و چه در اين حاشيه رفتن، منظور، نزديك شدن به خدا باشد . برخى افراد از ترس زندان يا براى حفظ آبروى خود و هراس از ريختن آبرو، گناه نمى‏كنند و از آن تحاشى دارند و البته اينها خوب است. چون دورى از گناه، «توصلى» است؛ اما نشانه سير و سلوك نيست. «سالك الى الله» خود را در مسير خدا مى‏بيند و مسير هم مستقيم و زمام اين سالك در اين مسير مستقيم به دست خداست؛ چنانكه مى‏فرمايد:
«ما من دابة إلا هو اخذ بناصيتها إن ربى على صراط مستقيم» (2) .
كسى كه گفت:
«إياك نعبد و إياك نستعين»
قهرا خود را در تحت زمام حق مى‏بيند:
«يا من بيده ناصيتى، يا عليما بضرى و مسكنتى، يا خبيرا بفقرى و فاقتى» (3)
و مشابه اين مضمون در «مناجات شعبانيه» چنين آمده است:
«بيدك لا بيد غيرك زيادتى و نقصى و نفعى و ضرى» (4) .
بنابراين، انسان سالك خود را در راهى مى‏بيند كه زمام راهيان آن به دست خداست. از اين رو پرهيز و ترس او «قربة الى الله» است؛ زيرا اگر چنين نباشد، او براى خود مى‏ترسد؛ نه براى رضاى خدا و بنابراين، اهل سير نيست.
اگر انسان از گناه توبه كند و به جايى برسد كه از توبه نيز توبه كند، در فضايل، مخلص است و هرگز ريا نمى‏كند. تقوا كه از بهترين اوصاف انسان سالك است، گاهى انسان آن را به اين انگيزه، تحصيل مى‏كند كه در دنيا و آخرت عزيز باشد. چنين انسانى اخلاص ندارد؛ زيرا كار را براى تحصيل رضاى خود كرده است، نه رضاى خدا و در حقيقت او با تقوا نيست؛ زيرا او لباس تقوا را در بر كرده است تا در قيامت، جامه زرين جاه و عزت را بپوشد.
اين كه مى‏گويند صراط مستقيم، از مو باريكتر و از شمشير تيزتر است، نمونه‏هايش در اين بحثها ظهور مى‏كند. گاهى تشخيص وظيفه، از تشخيص يك موى باريك، باريكتر است. آنها كه موشكافى مى‏كنند توان اين را دارند كه اين مسائل را به طور دقيق ارزيابى كنند.
توضيح و تحليل مطلب اين است كه مراتب اهل تقوا متفاوت است؛ زيرا:
.1 گاهى كسى براى عزت و جاه‏مند شدن نزد جامعه، جامه تقوا را در بر مى‏كند. اين صبغه ريائى دارد و از بحث خارج است.
.2 گاهى براى عزيز شدن نزد خدا و اولياى الهى پرهيزكار مى‏شود، اين عمل نيز، خوب ولى ابتدايى يا متوسط است و بنابراين، بايد آن را هم رها كرد.
.3 گاهى انسان مى‏داند كه خدا او را عزيز مى‏كند ولى او براى عزيز شدن با تقوا نمى‏شود . اين هم كمال خوبى است. چون او براى عزيز شدن، جامه تقوا را در بر نكرده است.
.4 گاهى اين دانستن را هم از ياد مى‏برد؛ بلكه به عنوان وظيفه بندگى، با تقواست؛ يعنى عزيز شدن نه تنها «مطلوب» او نيست، بلكه «معلوم» او هم نيست و اين خود، فضيلت است و تملك دل طلب مى‏كند و چنين انسانى بنده خالص خداست.
راه تحريم غير خدا
راههايى را كه در شبانه‏روز به ما ارائه‏كرده‏اند، براى رسيدن به اين مقصود سهم مؤثرى دارد.
نماز تنها كار سلبى به عنوان «نهى از فحشا و منكر» ندارد؛ چنانكه قرآن كريم مى‏فرمايد :
«إن الصلوة تنهى عن الفحشاء و المنكر» (5)
بلكه آثار اثباتى فراوانى نيز دارد. ما نبايد در حدى باشيم كه نماز را براى «پرهيز از گناه» بخوانيم، بلكه بايد بكوشيم آن را براى «لذت لقاى حق» اقامه كنيم. گرچه توجه به لذت هم نقص است؛ ولى ما را به آن مراحل نهايى، راهنمايى و نزديك مى‏كند.
نخستين چيزى كه در مورد نمازبه ما آموخته‏اند اين است كه نماز بدون طهارت، نماز نيست :
«لا صلوة إلا بطهور» (6)
و ما هم بايد درست تحصيل طهارت كنيم. آنگاه به ما گفته‏اند: وقتى وارد نماز مى‏شويد، چهره جان خود را متوجه ذات اقدس و خداوند كنيد تا خداوند نيز به شما رو كند.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند:
«إذا قمت إلى الصلاة فأقبل على الله بوجهك يقبل عليك» (7)
امام صادق ( عليه السلام) نيز فرمودند:
«إني لاحب للرجل المؤمن منكم إذا قام في صلاة فريضة أن يقبل بقلبه إلى الله تعالى و لا يشغل قلبه بأمر الدنيا، فليس من عبد يقبل بقلبه في صلاته إلى الله تعالى إلا أقبل الله إليه بوجهه و أقبل بقلوب المؤمنين إليه بالمحبة بعد حب الله إياه» (8) .

دانلود تحقیق در مورد تقوا از روایات مختلف و قرآن

دریــــافت فایـــل

تحقیق, فرهنگ, اخلاقي, تربيتي, معصومين

فرهنگ اخلاقي تربيتي معصومين
آموزه ها
1- حرص و آز نعمتي الهي است كه در نهاد انسان قرار داده شده است. نكته قابل تأمل به كار بردن اين نيرو در زمينه هاي مثبت است و اين از نشانه هاي برجسته اهل تقوا است.
2- حرص ورزيدن در به دست آوردن مال و ثروت به هر وسيله اي كه باشد انسان را به جايي نمي رساند. امام حسين (ع) در اينباره مي فرمايد:
« نه عفت و مناعت مانع روزي مي شود و نه حرص زدن روزي بيشتر مي آورد. زيرا روزي تقسيم شده و اجل حتمي است و حرص زدن گناه است.»
3- ريشه آزمندي و حرص ورزيدن در امور دنيايي و بدست آوردن مال ز هر راهي چيست؟ رسول الله خطاب به حضرت علي (ع) فرمود:
« اي علي! بدان كه ترسويي و بخل و آزمندي از يك سرشتند و ريشه آنها بدگماني به خدا است.»
4- عامل بازدارنده از آزمندي چيست؟ امام صادق به ابوبصير فرمود: آيا اندوهگين نمي شوي؟ آيا غم دلت را نمي گيرد؟ آيا دردمند نمي شوي؟ عرض كردم به خدا سوگند چرا. فرمود:
هر گاه چنين حالتهايي به تو دست داد مرگ و تنهايي قبر را به ياد آور و آن زماني را كه تخم هاي چشمت ب گشته‏ بر گونه هايت جاري شود و بندهايت از هم بگسلد و گوشت بدنت خوراك كرمها شود و پيكرت پوسيده گردد و از دنيا جدا شوي. اينها تو را به كار برمي انگيزاند و از حرص زياد به دنيا باز مي دارند.
2- ابوريحان بيروني و حرص
ابوريحان بيروني حكيم و رياضيدان معروف در بستر مرگ افتاده بود و لحظه هاي آخر عمر خود را مي گذراند. در همان حال فقيهي به عيادت وي آمد. ابوريحان به همه شدت بيماري، كاملاً به هوش بود و مشاعرش بخوبي كار مي كرد. در همان حال فرصت را غنيمت شمرد و يك مسئله فقهي را طرح كرد. مرد فقيه در شگفت ماند و به وي گفت: اين چه وقت پرسيدن مسئله علمي است؟
ابوريحان پاسخ گفت: فكر كنم اگر مسئله اي را بدانم و بميرم بهتر است از اينكه ندانم و بميرم.
امام صادق (ع) فرمود:

دانلود تحقیق فرهنگ اخلاقي تربيتي معصومين

دریــــافت فایـــل

تحقیق, در, مورد, اخلاق, پیامبر

مقدمه
پيش از سخن گفتن از اين جنبه مهم در سيره پيامبر(ص)، بهتر آن مي‌بينيم چند نکته زير را يادآور شويم: يکم: عاطفه، بخش مهمي از شخصيت بشري را تشکيل مي‌دهد و واقع‌گرايي، به عنوان مهمترين ويژگي عمومي اسلام، ايجاب مي‌کند آنرا مورد توجه قرار دهيم و در راستاي تحقق ثمرات مورد انتظار، رهنمونش سازيم؛در اينجاست که مي‌بينيم حضرت علي (عليه السلام) در توصيف هماهنگي موجود ميان عوامل تشکيل دهنده شخصيت انساني يعني عقل، انديشه، عاطفه، حواس و رفتار، مي‌فرمايد: «خردها، راهبر و پيشواي انديشه‌ها و انديشه‌ها، راهبر و پيشوا
پيش از سخن گفتن از اين جنبه مهم در سيره پيامبر(ص)، بهتر آن مي‌بينيم چند نکته زير را يادآور شويم:
يکم: عاطفه، بخش مهمي از شخصيت بشري را تشکيل مي‌دهد و واقع‌گرايي، به عنوان مهمترين ويژگي عمومي اسلام، ايجاب مي‌کند آنرا مورد توجه قرار دهيم و در راستاي تحقق ثمرات مورد انتظار، رهنمونش سازيم؛ در اينجاست که مي‌بينيم حضرت علي (عليه السلام) در توصيف هماهنگي موجود ميان عوامل تشکيل دهنده شخصيت انساني يعني عقل، انديشه، عاطفه، حواس و رفتار، مي‌فرمايد: «خردها، راهبر و پيشواي انديشه‌ها و انديشه‌ها، راهبر و پيشواي دل‌ها و دل‌ها، راهبر و پيشواي حواس و حواس، راهبر و پيشواي اندام‌هاي آدمي‌اند.»[1] و بدين ترتيب، ريشه‌هاي رفتار آگاهانه انسان را با دقت بازمي‌گويد.
اسلام در همه اين مراحل، تمامي تلاش و کوشش خود را در جهت پرورش انسان به‌کار مي‌گيرد:
الف ـ عنصر خردورزي غريزي را در انسان مي‌پروراند و او را به تأمل و تدبر و تعقل و استدلال و نظر و امثال آنها، سوق مي‌دهد.
ب ـ بر روش‌هاي منطقي روند خردورزي انگشت مي‌گذارد و از هر شيوه مغاير با گفت‌وگوي سالم و درستي که نتايج آنرا مورد خدشه قرار مي‌دهد، دوري مي‌جويد.
ج ـ عنصر عاطفي را مي‌پروراند و آن‌را با عشق ناب و اصيلي نسبت به پرشکوهترين محبوب يعني پروردگار متعالي که جامع همه گونه کمال مطلق است، سيراب مي‌سازد و عاطفه را به اوج والايي و شکوهش مي‌رساند.
د ـ به شريعت مقدس خود، فطرت گرايي اصيلي را مي‌بخشد که رفتارها را سامان مي‌دهد و نقشه سعادت و خوشبختي آدمي را ترسيم مي‌کند.
ﻫ ـ اراده قوي و آگاهي را پرورش مي‌دهد که فراتر از هر انگيزه عاطفي برافروخته‌اي، اطمينانمان مي‌بخشد که جهت‌گيري عاطفه، جهت‌گيري درستي است و در عين حال آزادي خود در شکل دهي به رفتارها را حفظ مي‌کند و از همين آزادي است که مسئوليت، زاده مي‌شود. ما در شمار آن کسان نيستيم که ‘اراده’ را ‘عواطف برافروخته’ توصيف مي‌کنند وگرنه گرفتار ‘جبري’ مي‌شويم که هم به لحاظ وجداني و هم از نظر شرعي، غيرقابل قبول است. عواطف و احساسات نيز نقش مؤثر خود را بر اراده و رفتار آدمي دارند و هم از اينروست که اسلام به شيوه‌ها و روش‌هاي گوناگون، بر آن انگشت گذارده است؛ از جمله:
1ـ شيوه‌هاي ارشادي مستقيمي که ما را از هواهاي لجام گسيخته و طغياني برحذر مي‌دارند. قرآن کريم مي‌گويد: «أرايت من اتخذ الهه هواه أفانت تکون عليه وکيلا» (سوره فرقان ـ43) (آيا آن کس را ديدي که هواي نفس خود را خداي خويش گرفته است؟ و آيا تو بر او مراقب تواني بود؟)
2ـ شيوه‌هاي غيرمستقيم از جمله استفاده از امثال و داستان‌هايي در ستايش از کساني چون پيامبران که بر هواهاي نفس و اراده خود تسلط يافتند و زمام آن‌را در اختيار خود گرفتند.
3ـ ارايه الگوهاي عملي از رفتار پيامبراکرم(ص) و ديگر پيشوايان اهل بيت بزرگوار و ياران گرامي آن‌حضرت که در مکتب وي پرورش يافتند .
4ـ فراخواندن مسلمانان به هرچه پرشکوه‌تر و والاتر ساختن عشق خود يعني عشق به خدا، عشق به پيامبر و عشق به اهل بيت پاک و ياران مخلص آن حضرت (ص) که تنها در آن‌صورت، عواطف و احساسات در منظومه‌اي پرشکوه و هماهنگ با انديشه و آفريننده کار نيک، سامان مي‌گيرند.
دوم: اين روند تربيتي عواطف و احساسات در پي ريشه‌گيري و تعميق ايمان به خداوند، جامع همه کمالات و نيز پيوند حداکثري انسان با او از يک سو و پروراندن تصور وي از هستي و زندگي با تأکيد بر قرار گرفتن آن‌دو بر اصولي که مهمترين آنها حق، عدالت، عشق و مهر و محبت است و انديشه و عاطفه پس از قرار گرفتن در اين فضا، راه کمال مي‌پويند، از سوي ديگر انجام مي‌پذيرد. سيره پيامبراکرم (ص) و سنت آن‌حضرت نيز در راستاي ريشه‌اي کردن اين مفاهيم والا و ارايه تجسم عيني برتري از آنها مطرح مي‌شود. براي توضيح بيشتر اشاره‌اي به اين

دانلود تحقیق در مورد اخلاق پیامبر

دریــــافت فایـــل

تحقیق, ذارائه, الگوي, قابل, عرضه, اي, از, نماز, به, دنيا

ارائه الگوي قابل عرضه اي از نماز به دنيا

امروز روان شناسان دلسوز دنيا و همچنين جامعه شناسان قبول دارند كه خلائي در زندگي بشر و به خصوص جوان ها وجود دارد و دائم هشدار مي دهند و اخطار مي كنند و به دنبال راهي هستند كه اين خلاء را به گونه اي پر نمايند مسئولان كشورها هم آنهايي كه به سرنوشت مردم علاقمندند. اين نگراني را دارند . ما كمتر از كشورهاي ديگر نگرانيم ، ولي ما هم نگراني هايي داريم ما كه در محيط دين و جهاد و شهادت و شادابي انقلاب و صفاي مذهبي زندگي مي كنيم ، نگران افكار و سرنوشت فرزندانمان و نسل نو هستيم . خوب تعبيه رهبران و دلسوزان كه در كشورشان امتيازات ما را هم ندارند و ما مي توانيم و ضعفشان را درك كنيم ، سريعاً م يگويند كه اينطور نيست تا مشكل را مخفي كنند . به نظر مي رسد كه دنيا براي گرفتن پيامي آماده مي شود . و بايد اين پيام سنجيده و همه جانبه و قابل نفوذ باشد . در شرايطي كه ما مي بينيم درمجموعه ي دنيا خلائي كه اعلام مي كنند . سرگرداني فكري براي جوان ها و نسل نواست و هر چه كه برايش درست مي كنند . برنامه ريزي مي كنند درست اين را خيلي روشن نمي دانند .

« نقش نماز در هدايت انسان »

از مهم ترين سرمايه هاي انسان براي اين كار بجز دانش و عرفاني كه داريم ، عبادات ، او كار و نسكلي است كه در دين ما تعبيه شده است . اين مسائل بسيار مهم است و ما در اين قسمت از بحث به نقطه اي مي رسيم كه امروز شما به اين مسئله توجه داريد و آن همين نماز است اين مسائل نا محسوس است .
وارد شدن در فضاي مسجد و وارد شدن در فضاي نماز و قرار گرفتن در فضاي حج و شركت در مراسم دعا ، سبب هدايت انسان مي شود يكي از كارهاي مهم اين است كه مردم معمولي مان را در همين امور ظاهري داشته باشيم ، يعني نبايد خيلي دنبال اين

دانلود تحقیق ذارائه الگوي قابل عرضه اي از نماز به دنيا

دریــــافت فایـــل