بخشی از متن:
فرایند درمان: 1- ارزیابی       
ارزیابی نظام خانواده  گسترده با توصیف و تاریخچه ای از وجود مشکل آغاز می شود ، تاریخ های خاص یادداشت میشود و بعدا ارتباطشان با وقایع در چرخه زندگی خانواده گسترده بررسی می گردد.
تاریخچه ای از خانواده گسترده ارائه شود شامل:
اطلاعاتی درباره زمانی که والدین همدیگررا ملاقات کرده اند
دوران نامزدی ،ازدواج ، فرزند پروری
محل زندگی و مدت زندگی
تاریخچه خانواده هسته ای
تاریخچه تولد دو همسر
جایگاههای همشیرها ، وقایع مهم راجع به کودکیشان،عملکرد گذشته و حال والدین

طرحی برای مصاحبه ژنوگرامی مختصر
1مصاحبه را با مشکل مورد نظر شروع کنید
چرا حالا برای کمک آمده اند
مشکل از جه زمانی شروع شد
چه کسی متوجه مشکل شد
روابط قبل از مشکل چگونه بود
2 سوالهایی درباره بافت (محیط خانواده )بپرسید
چه کسانی در این خانه زندگی می کنند
هر یک از آنها چگونه با دیگری ارتباط دارد
به تازگی در خانواده چه اتفتقی روی داده است
3 در باره خانواده های به دنیا آمده از والدین اطلاعات جمع کنید
تعداد خواهر برادر، اسامی ]تاریخ تولدها
علت مرگ و میرها

بخشی از متن:
بخش عمده ی رشد نظری درحوزه ی خانواده درمانی درسال های اخیر ابداع خانواده درمانی های راه حل محورو روایتی است.خانواده درمانی راه حل محور بیرون از حوزه ی درمان راهبردی،به ویژه الگوی موسسه ی پژوهش روانی رشد کرد.این روش یک نقطه ی آغاز معطوف به یافتن ره حل ها به جای بحث درباره ی مسائل درسنت مورد نظررا ارائه میکند.خانواده درمانی روایتی دراسترالیا و نیوزلند شکل گرفت وبر کمک به خانواده ها درحل مشکلات ازطریق بازسازی شخصیت آنها و بازنویسی داستان های خانواده تمرکز میکند.
مجرب ترین و برجسته ترین سخنگوی خانواده درمانی راه حل محور استیو دوشیزر و اینزو کیم برگ وبرای خانواده درمانی راه حل گرا،بیل اوهانلون ومایکل واینر-دیویس بودند.فقط دوشیزرو اوهانلون به طور مستقیم با میلتون اریکسون همکاری مطالعاتی داشتند. لیکن تمامی این متخصصان پیشرو به اصول اریکسونی استناد کرده اند.این الگوی درمانی پیش ازآنکه اینزوکیم برگ به نگارش مطالب خود بپردازد،درنوشته های اولیه ی استیو دوشیزرو همکارانش وجود دارد.زمینه ی پیدایش این رویکرد درمرکز خانواده درمانی کوتاه درمیل واکی ویسکانسین شکل گرفت.
حامیان حال حاظر وضعیت تئوریک راه حل محور و راه حل گرا،درپی موارد ذکرشده پاتریشیا اوهانلون،هودسون آلن گارمن،اولیچپیک و اسکات میلر راشامل میشود.
مایکل وایت و دیوید اپستون درمان روایتی را مدون کردند.این رویکرد درحالی که نقطه تمرکزآن درگیر کردن خانواده ها در فرایند درمان راه حل گرا است،ازرویکردهای دوشنزر،برگ،اوهانلون و واینر دیویس متفاوت است و ازپژوهش ها وتالیفات گئورگی باستون،ادواردبرونر ومایکل فوکالت نشات گرفته است.دراین رویکرد مشکلات بیرونی میگردد وازخانواده هادرخواست میشود به عنوان یک تیم برای ایجاد راهبردی جهت غلبه بر مسائل با یکدیگر همکاری کنند.

درمان راه حل محور دارای یک خاستگاه غربی همراه با کاربرد گسترده ی جهانی است و بر این اساس خانواده درمانی روایتی خاستگاهش حاشیه ی پاسیفیک با عرصه ی کاربرد جهانی است.
دراین فصل ابتدا خانواده درمانی های راه حل محور و راه حل گرا بررسی می شود و درپی آن خانواده درمانی روایتی مورد بررسی قرار می گیرد.

روان درمانی راه حل محور و راه حل گرا
نظریه های اصلی
بسیاری از چهره های اصلی جنبش راه حل درمانی درمرکز خانواده درمانی کوتاه مدت در میل واکی با یکدیگر کارکردند.اشخاص قابل ذکری که در زمان های مختلف به این مرکز پیوستند شامل زوج گروه استیو دوشیزر و اینزوکیم برگ و نیز آنها، مایکل واینر-دیویس و او لیپچیک بودند.با و جود اینکه بیل اوهانلون هرگز عضوی از این گروه نبود،حداقل بصورت غیر مستقیم دراین مجموعه فعالیت ها و تالیفات درهمکاری با واینر دیویس تحت تاثیر خانواده درمانی کوتاه قرار داشت.دوشیزر،برگ،اوهانلون و واینر-دیویس درآن جمع برجستگی دارند.

استیو دوشیز(2005-1940)
استیو دوشیزر در حوزه های مختلفی فعالیت داشت.او یک موسیقی دان کلاسیک،هنرمند تصویری با استعداد و آشپز ویژه بود،«درآشنایی اندکش با فلسفه و نگاه به جریان تغییرات به عنوان یک بخش پویا و اجتناب ناپذیر زندگی روز مره نیز به عنوان یک فرد خلاق و نابغه شناخته می شد»
دوشیزر کاردرمانی خود را از نیمه ی دهه ی 1970 با کار در زمینه ی ام آر آی شروع کرد و رابطه ی دوستی دراز مدتی رابا جان ویکلند آغاز کرد در اواخر دهه ی 1970
 او و گروهی از افراد،مرکزخانواده درمانی کوتاه مدت را تاسیس کردند. وی درآغاز به عنوان مدیر مرکز،توجه ملی را جلب کرد و به واسطه ی تاکیید بر درمان مبتنی بر راه حل به جای مسئله،در دهه ی 1980 به عنوان یک نظریه پرداز خانواده درمانی شناخته شد.

دوشیزر ابتدا به عنوان یک خانواده درمانگرراهبردی مد نظر بود که نه تنها تحت تاثیر کارهای میلتون اریکسون،بلکه کارهای گئوری بیتسون و هم کاران وی در ام آر آی قرار داشت. لیکن از دهه ی 1980 به بعد نوشته ها و سخنان دوشیزر و برگ محدود شد.
دوشیزر در سال 1982 این نظریه را خانواده درمانی کوتاه مدت تعریف کرد و گاهی آن را درمان کوتاه مدت نامید و به عنوان یک رویکرد اکوسیستمی توصیف کرد.رویکرد وی هرجا ممکن باشد یک گروه را بکار میگیرد.این گروه درکل بعنوان مشاوران شناخته می شدند که از پشت آیینه های یک طرفه فرایند درمان را مشاهده میکنند ودر یک زمان کوتاه درجلسه به درمانگر پیام های لازم را ارسال می کنند.لذا خانواده ی تحت درمان میتواند درونداد های متعددی را دریافت کند. دوشیزر همانند نظریه های خود اصطلاحات ویژه ای برای توصیف آنچه رویکرد وی را منحصر به فرد می سازد به کار گرفت.
دوشیزر درسال های آخر کارخود اغلب به عنوان«پیشرو بزرگ خانواده درمانی»مطرح بود و به عنوان«فیلسوف محافظه کار و دیدگاه فرایند درمانی در تغییرات اجتناب ناپذیرو پویای زندگی هرروز» پذیرفته شد. او در 11 سپتامبر 2005 به طور غیر منتظره ای در وین اتریش در حالی که همسرش اینزوکیم برگ در کنلرش بود از دنیا رفت.

تاریخچه
 موری بوؤن، رونالد لینگ – روانپزشک انگلیسی- دو نفر از پیشگامان این وادی به شمار می آیند که نقش مهمی ایفا نموده اند. هر دو آنها در اواسط دهه پنجاه بررسی خانواده اسکیزوفرنی را آغاز نمودند. کارهای اولیه موری بوؤن (۱۹۶۰) روی کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی و خانوادهای آنان در درمانگاه فینجر، نقش چشم گیری در پیدایش نظام خانواده درمانی موردنظر داشت.
نظریه سیستم های خانواده او که مدلی نظری و بالینی است که از اصول و کاربستهای روان کاوی بوجود آمده است، گاهی خانواده درمانی چند نسلی نامیده می شود. بوئن و همکاران وی روش نوآورانه ای را در مورد اسکیزوفرنی در موسسه ملی سلامت روانی اجرا کردند که بوئن در آنجا کل خانواده ها را بستری می کرد تا سیستم خانواده بتواند کانون در مان باشد.

این نظریه زیربنای عقلی بسیاری از جریانات پدید آمده درخانواده درمانی است. به مشارکتهای نظری او بعلاوه در اقدامات درمانی توان را آنها به منزله پلی است بین دو رویکرد های روان…..که بر رشد و تحول خویشتن، مباحث بین نسلی و اهمیت گذشته تأکید می ورزند و رویکردهای مبتنی بر نظریه سیستم که توجه خود را به تکوین کنونی واحد خانواده در تعادل های آن در حال حاضر محدود می سازند.
معتقد بود که نیروی محرکه زیربنایی بسیاری از رفتارهای بشر منبعث اند از فراز و نشیب های زندگی خانوادکی و کش و قوس های همزمان میان اعضای خانواده بر سر دوری از هم و در عین حال با هم بودن است. بودن به واسطه پیشینه و آموزش قبلی خود، علاقه مفرطی به تأکیدات فردگرایانه روانکاوی داشت لیکن علاقه حرفه ای و تخصصی او به خانواده در همان اوائل اشتغالش، یعنی زمانیکه در اواخر (۱۹۴۰) در کلینیک فینجر به عنوان روانپزشک مشغول کار بود، آغاز شد.

بخشی از متن:
خانواده درمانی راهبرد نگر جی هیلی
هیلی مدعی است در اولین مصاحبه ، که به اصرار وی کل خانواده باید حضور داشته باشند. جریان کلی درمان تدارک دیده می شود. او به طور نظام دار ومرحله به مرحله با خانواده بر سر اینکه به چه مشکلی باید توجه کرد. به توافق میرسد. بعد. به منظور حذف مشکل . برنامه اجرای تغییر موقعیت بدکار خانواده تدوین می کند. معمولاً در مرحله آشنایی مختصر که فتح باب درمان است. او یک فضای همکاری به وجود می آورد ودر همان حال تعامل خانواده را مورد مشاهده قرارداده ومی کوشد همه را به مشارکت ودارد. ولذا نشان می دهد که همه در این موضوع شریک هستند وباید در درمان وجود خارجی داشته باشند. بعد او به سراغ مرحله شناسایی مشکل می رود وبه این موضوع می پردازد که چرا خانواده در این جا حاضر آمده است (مثلاً ، برای حل چه موضوعی)؛ اوپرسشهایی از این دست را مطرح می سازد: «چرا حالا برای دریافت کمک مراجعه کردید؟»؛ شما هر کدام دوست دارید چه چیزی عوض شود؟»؛ به سرعت یا به کندی ؟»؛ دوست دارید بدانید چه اتفاقی در حال وقوع است یا آنکه فقط می خواهیدتغییر کنید؟»؛ آیا مایلید برای این تغییر ایثارکنید؟ گفتگو از سوی درمانگری شروع می شود که نشان می دهدعلاقه مند است تا بدون عجله به تفسیر افکار واحساسات ابراز شده بپردازد.

معنای نشانه ها
بااینکه مجموعاً دیدگاه متعارف آن دوره مبنی براین بود نشانه ها، بنا به تعریف، اموری غیر ارادی وغیر انطباقی هستند، هیلی در همان اوایل کار خویش این موضع را اتخاذ کرد یک نشانه، به جای آنکه معرف رفتاری باشد که خارج از اختیارات بیمار است، نوعی راهبرد به شمار می آید که برای موقعیت اجتماعی کنونی حالت انطباقی دارد، چون در مواقعی که سایر راهبردهاعقیم مانده اند، رابطه خاصی را تحت مهار در می آورد. فرد حاوی نشانه ها با این ادعا که نشانه های مزبور غیر ارادی هستند، نیت خود رابرای مهار طرف مقابل رد میکند.
هیلی مورد زنی را نقل می کندکه اصرار دارد شوهرش هر شب در خانه باشد، چون که اگر تنها بماند دچار حملات اضطرابی می شود، ولی او تشخیص نمی دهد که توقعش در حکم ابزاری است برای اداره کردن رفتار شوهر. در عوض، آن را تابعی از حملات اضطرابی می داند که بنا به تصور او، هیچ اختیاری بر آن ندارد. این شوهر با یک معمای غامض روبه رو است؛ او نمی تواند بپذیرد که زنش رفتار اورا هدایت می کند( حمله های اضطرابی مسئول این امر هستند)، اما در همان حال نمی تواند همسرش را از هدایت رفتار او منع کند (چون که به هر حال، او دچار حملات اضطرابی است).